Το φθινόπωρο στο μυαλό μας -ακόμη κι αν τα χρόνια έχουν περάσει-είναι συνδεδεμένο με τα σχολεία. Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, χιλιάδες μαθητές, με τις σάκες στον ώμο, γεμίζουν τα σχολικά προαύλια, έτοιμοι να κατακτήσουν τη γνώση. Αν και εσείς για κάποιους αστάθμητους παράγοντες δεν καταφέρατε να συνεχίσετε το σχολείο ή τις σπουδές σας, σήμερα έχετε τη δυνατότητα ν' αναπληρώσετε το χαμένο χρόνο. Έτσι και αλλιώς, η γνώση δεν έχει όρια και υπάρχει πάντα περιθώριο να μάθει κανείς καινούργια πράγματα.

«Καλά τα λες» θα μου πείτε αλλά πόσο εύκολο είναι να επιστρέψει κανείς στα θρανία; Δεν θα διαφωνήσω μαζί σας. Για αρκετούς ίσως είναι δύσκολο. Και αυτό γιατί μπορεί να προκαλέσει αισθήματα φόβου και ανασφάλειας. Στη δουλειά μου έχω γνωρίσει άτομα που ενώ για παράδειγμα φοιτούν σε κάποιο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, φροντίζουν να το κρύβουν από τους γύρω τους για να αποφύγουν ενδεχόμενα αρνητικά σχόλια. Αξίζει όμως αυτές οι φοβίες να σας εμποδίσουν να μάθετε καινούργια πράγματα; Σίγουρα όχι. Μην τους το επιτρέψετε λοιπόν.

Σύμφωνα με μελέτες του Centre for Research on the Wider Benefits of Learning, έναν οργανισμό ερευνών που ειδικεύεται σε εκπαιδευτικά θέματα, οι ενήλικες οι οποίοι παρακολουθούν οποιουδήποτε είδους μαθήματα ασκούνται περισσότερο, με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε καλύτερη φυσική κατάσταση, ενώ έχουν και μεγαλύτερη όρεξη για ζωή. Κι όταν λέμε «μάθημα» δεν εννοούμε μόνον το τυπικό μάθημα που γίνεται στα όρια μιας σχολικής αίθουσας. Ποικίλοι φορείς-δήμοι, ιδιωτικές σχολές, κ.λπ.- οργανώνουν κάθε χρόνο εργαστήρια ζωγραφικής, κεραμικής, μοντέρνου ή παραδοσιακού χορού, πληροφορικής, θεάτρου, φωνητικής, για να επιλέξετε εκείνο που σας αρέσει. Κι αν ακόμη δεν σας έχω πείσει, διαβάστε πώς μπορείτε να νικήσετε τους φόβους σας.

Ο φόβος της αποτυχίας

Μια φίλη μου που έκανε οικογένεια σε μικρή ηλικία δεν μπόρεσε να συνεχίσει τις σπουδές της, παρά το γεγονός ότι το ήθελε πολύ. Για χρόνια προσπαθούσα να την πείσω να υποβάλει αίτηση σε κάποια ιδιωτική σχολή και αργότερα στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Ε.Α.Π.). Η ίδια, όμως, φοβόταν ότι δεν θα τα καταφέρει. Έτσι έχανε πολύτιμο χρόνο. Όταν επιτέλους το πήρε απόφαση, υπέβαλε την αίτηση, η οποία εγκρίθηκε. Ωστόσο δεν το χάρηκε. Κυριεύθηκε από ανασφάλεια, ενώ φοβόταν ότι στην πρώτη εργασία που θα της ανέθεταν, θα τα έκανε θάλασσα. Είναι γεγονός ότι τέτοιοι φόβοι δεν υποχωρούν ακόμη και όταν κάποιος καταξιωθεί και φτάσει να θεωρείται κορυφαίος σ' αυτό που κάνει. Όμως αυτό το εμπόδιο που μόνο στο μυαλό σας υπάρχει και δεν είναι ορατό, μπορεί εύκολα να ξεπεραστεί εάν κάνετε ένα βήμα: αναγνωρίστε το, αποδεχτείτε και προχωρήστε. Μόνον έτσι θα καταφέρετε να το αντιμετωπίσετε.

Το κοροϊδάκι της... δεσποινίδος

Στο φόβο της γελοιοποίησης υπάρχουν διαβαθμίσεις: άλλο είναι π.χ. να αποτύχετε σε μία εργασία και άλλο να μην μπορείτε να παρακολουθήσετε το πρόγραμμα των μαθημάτων π.χ. στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας. Είναι όπως όταν ένας δικηγόρος μπερδεύει τα λόγια του στο δικαστήριο ή ένας ηθοποιός ξεχνάει τα λόγια του σε μια παράσταση. Αυτό μπορεί να συμβεί στον καθένα αλλά εάν το αντιμετωπίσετε με χιούμορ, θα το ξεπεράσετε πολύ γρήγορα. Δεν είναι τυχαίο που οι εργοδότες σε μια συνέντευξη ξεκινούν με αστειάκια που έχουν στόχο να σπάσουν τον πάγο. Έτσι είναι πιο εύκολο να εκφραστείτε ελεύθερα όταν ο άλλος σας το επιτρέπει. Πέρα από τα αστεία όμως, αν πραγματικά ο φόβος του δημόσιου εξευτελισμού δεν σας επιτρέπει να φέρετε κάτι που έχετε αναλάβει σε πέρας, είναι πιθανό να υποφέρετε από κοινωνική φοβία, μια πάθηση που προκαλεί η έλλειψη ενός νευροδιαβιβαστή στον εγκέφαλο. Αν συμβαίνει αυτό, τα καλά νέα είναι ότι θεραπεύεται με τη βοήθεια των ειδικών.

Τίποτα λιγότερο από το τέλειο

Αν ανήκετε στους τελειομανείς, οι ηττοπαθείς σκέψεις και συμπεριφορές μπορεί να καταδικάσουν κάθε προσπάθειά σας σε αποτυχία. Κι αυτό γιατί όσοι θέλουν να φτάσουν το τέλειο θέτουν πολύ υψηλούς στόχους και αν δεν τα καταφέρουν κατηγορούν τον εαυτό τους. Αυτή η αυστηρή αυτοκριτική είναι εύκολο να υιοθετηθεί αν έχετε μεγαλώσει σε μια οικογένεια όπου νομίζετε πως κερδίζετε την αγάπη τους όχι γι αυτό που είστε, αλλά γι' αυτά που πετυχαίνετε. Κάθε κριτική από τους γονείς αποτελεί πλήγμα για το παιδί που θεωρεί ότι δεν είναι άξιο για την αγάπη που του δείχνουν. Όσοι θέλουν να είναι τέλειοι σε όλα, δεν μπορούν να δεχτούν ότι κάνουν λάθη. Κι όμως, είναι αδύνατον να μάθει κανείς αν δεν πάθει, δηλ. χωρίς ρίσκο και αποτυχία. Επομένως, αν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία, προσπαθήστε να δώσετε μια διαφορετική ερμηνεία στην έννοια της επιτυχίας. Αναρωτηθείτε τι ακριβώς είναι αυτό που θέλετε να κάνετε και μην επικεντρώνεστε στο να ικανοποιείτε τους άλλους. Απολαύστε αυτό που κάνετε, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα που θα έχει.

Τα μαθήματα κλέβουν τον πολύτιμο χρόνο σας

Ναι, αυτό είναι μια αλήθεια. Αλλά «αγαθά κόποις κτώνται». Μπορεί για παράδειγμα να νιώθετε ότι τώρα που τα παιδιά σας είναι μικρά, σας χρειάζονται περισσότερο, επομένως να μην είστε σε θέση να διαθέσετε χρόνο για σας ή να νιώθετε έντονα την ανάγκη να κάνετε κάτι για τον εαυτό σας. Για παράδειγμα τα μαθήματα Πληροφορικής θα σας εξασφαλίσουν καλύτερη δουλειά ή καλύτερο μισθό. Σταθμίστε την κατάσταση. Είναι σημαντικό, αν τελικά ξεκινήσετε την προσπάθεια, να είστε σίγουρες ότι αξίζει τον κόπο.

Φοβάστε ότι δεν θα έχετε γρήγορα αποτέλεσμα

Αυτός ο φόβος είναι ευρύτερα γνωστός ως ανυπομονησία. Όταν ήμουν τελειόφοιτη, είχα αναλάβει μια πολύ δύσκολη διπλωματική εργασία. Απαιτούσε ώρες έρευνας και με είχε κουράσει πολύ. Νόμιζα ότι δεν θα τα καταφέρω. Έφτασα μάλιστα στο σημείο να πω στον υπεύθυνο καθηγητή ότι μου ανέθεσε δύσκολο θέμα. Με κοίταξε με δυσπιστία και μου έδωσε μια αποστομωτική απάντηση: «Πόσο ματαιόδοξη μπορεί να είσαι; Κάνω αυτή τη δουλειά εδώ και δέκα χρόνια κι εσύ με την πρώτη δυσκολία απελπίζεσαι;» Τα λόγια του με έκαναν να προβληματιστώ. Πολλά από τα πράγματα που μοιάζουν εύκολα απαιτούν πολύχρονη προσπάθεια. Είτε θέλετε να παίξετε πιάνο, να κάνετε διαλογισμό, είτε να γίνετε γιατρός, η εξάσκηση είναι η πεμπτουσία της μάθησης. Πρέπει να απολαμβάνετε κάθε στάδιο της εξέλιξής σας και να αποφεύγετε να επικεντρώνεστε στο τελικό αποτέλεσμα. Με αυτό τον τρόπο, θα εκτιμάτε περισσότερο κάθε νέο πεδίο γνώσης που κατακτάτε, αλλά και τα εμπόδια που συναντήσατε στο δρόμο μέχρι αυτή την κατάκτηση.

Ποτέ δεν είναι αργά...

Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας

Παρέχουν τη δυνατότητα σε άτομα 18 ετών και άνω που δεν έχουν ολοκληρώσει την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση να αποκτήσουν απολυτήριο Γυμνασίου και να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνική, οικονομική και επαγγελματική ζωή. Λειτουργούν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας (Περιστέρι, Μενίδι, Πάτρα, Θεσσαλονίκη και Ηράκλειο). Κάντε κλικ στα www.ideke.edu.gr. Απευθυνθείτε στο δημόσιο σχολείο της περιοχής σας ή κάντε www.gsae.edu.gr/.

Ανοικτό Πανεπιστήμιο

Είναι Δημόσιο Πανεπιστήμιο, απολύτως ισότιμο με τα άλλα Α.Ε.Ι. της χώρας. Αποστολή του είναι η εξ αποστάσεως παροχή προπτυχιακής και μεταπτυχιακής εκπαίδευσης και επιμόρφωσης. Τηλεφωνήστε στα 2610- 367336 και 2610- 367355 ή κάντε κλικ στο www.eap.gr/.

Εκπαιδευτικά εργαστήρια δήμων και κοινοτήτων

Απευθυνθείτε στα γραφεία του Δήμου ή της Κοινότητάς σας και ενημερωθείτε για τα εργαστήρια και τις δραστηριότητες που αναπτύσσουν οι Πολιτιστικοί Οργανισμοί, οι Δημοτικές Επιτροπές Παιδείας, καθώς και άλλοι δημοτικοί φορείς. Θα βρείτε όλους τους δήμους στο www.ota.gr/.